Boşanma Davası Harç ve Masrafları Rehberi

Evlilik birliğini yasal olarak sonlandırma süreci olan boşanma davası, Aile Mahkemelerinde açılan ve belirli hukuki prosedürlere tabi olan bir süreçtir. Bir boşanma davası açarken, davanın mahkeme tarafından görülebilmesi için devlete ödenmesi gereken bazı zorunlu harçlar ve masraflar bulunmaktadır. Genellikle “boşanma dosya harcı” olarak bilinen bu maliyet, aslında tek bir kalemden oluşmaz; başvuruyu yapan davacının, davanın başında mahkeme veznesine yatırması gereken çeşitli yargılama giderlerinin bir toplamıdır. Bu masraflar, “Harçlar Kanunu” çerçevesinde Adalet Bakanlığı tarafından belirlenir ve ülke genelindeki tüm adliyelerde standarttır. Ancak davanın türü, yani “anlaşmalı” mı yoksa “çekişmeli” mi olduğu, başlangıçta ve süreç boyunca ödenecek toplam masraf miktarını önemli ölçüde etkiler.

Boşanma Davası Açarken Karşılaşılacak Yargılama Giderleri

Bir boşanma davası dosyası açılırken, mahkemenin talep ettiği ve davacı tarafından karşılanması gereken temel masraf kalemleri şunlardır:

• Başvuru Harcı: Davanın Aile Mahkemesi’nde kayda alınması için ödenen sabit ve maktu bir harçtır. Her dava türü için başlangıçta alınır.
• Peşin Harç: Eğer dava, maddi veya manevi tazminat gibi parasal bir talep içermiyorsa (anlaşmalı boşanmalar genellikle bu şekildedir), maktu olarak düşük bir tutarda alınır. Ancak çekişmeli davalarda, talep edilen tazminat miktarı üzerinden belirli bir oranda nispi harç peşin olarak yatırılabilir.
• Gider Avansı: Davanın ilerleyen aşamalarında ortaya çıkabilecek masrafları karşılamak amacıyla mahkeme tarafından emaneten alınan bir avans tutarıdır. Bu avans; taraflara ve tanıklara tebligat gönderim ücretleri, tanık dinleme ücretleri, sosyal ve ekonomik durum araştırması için yapılacak masraflar ve gerekirse atanacak olan bilirkişi ücretleri gibi kalemleri karşılamak için kullanılır. Dava sonunda, bu avanstan kullanılmayan kısım davacıya iade edilir. Çekişmeli davalarda bu giderler daha fazla olacağı için talep edilen avans miktarı da daha yüksek olur.
• Vekalet Suret Harcı: Dava bir avukat aracılığıyla açılıyorsa, avukatın vekaletnamesini dosyaya sunması için ödenen cüzi bir harçtır.

Önemli Not: Bu masrafların tamamı, mahkemeye ödenen yargılama giderleridir ve avukatlık ücretini (vekalet ücreti) kapsamaz. Avukatlık ücreti, bu masraflardan tamamen ayrı olarak, avukat ile müvekkil arasında “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” temel alınarak serbestçe belirlenir.

Anlaşmalı ve Çekişmeli Boşanma Davası İçin Tahmini Mahkeme Masrafları

Aşağıdaki tablo, boşanma davasının iki ana türü için davanın başında ödenmesi gereken asgari ve tahmini mahkeme masraflarını göstermektedir. Bu rakamlar, davanın içeriğinde ek taleplerin (tazminat vb.) olmadığı başlangıç durumları için geçerlidir.

Tablodan da anlaşılacağı üzere, davanın başlangıcındaki dosya masrafları her iki dava türü için de benzerdir. Ancak çekişmeli boşanma davası sürecinde, tanıkların dinlenmesi, yeni delillerin sunulması, bilirkişi raporları (örneğin mal paylaşımı için değer tespiti veya velayet için sosyal inceleme raporu) gibi ek işlemler gerekeceği için, mahkeme tarafından ek “gider avansı” talep edilebilir. Bu nedenle, çekişmeli bir davanın toplam mahkeme masrafı, süreç ilerledikçe anlaşmalı bir boşanma davasına göre çok daha yüksek meblağlara ulaşabilir. Anlaşmalı boşanma ise genellikle tek celsede sonuçlandığı için başlangıç masrafları çoğunlukla nihai masraflar olur.

Boşanma davası açma süreci hukuki bilgi gerektiren teknik bir süreçtir. Taraflar avukatsız olarak da dava açabilseler de, özellikle çekişmeli davalarda hak kayıpları yaşamamak, dilekçelerin doğru hazırlanması ve yasal sürecin eksiksiz takip edilmesi için bir boşanma avukatından hukuki destek almak şiddetle tavsiye edilir. Davanızı açmak için, ikamet ettiğiniz yerdeki Adliye Sarayı’nda bulunan Aile Mahkemesi’ne (örneğin Ankara Adliyesi) başvurmanız gerekmektedir.