Mali Müşavirlik Ücretleri: Defter Tutma ve Danışmanlık Bedelleri
Bir işletmenin finansal sağlığı, büyümesi ve yasalara tam uyumlu bir şekilde faaliyet göstermesi için en kritik profesyonel ortaklarından biri Serbest Muhasebeci Mali Müşavir’dir (SMMM). Sadece vergi beyannamelerini hazırlayıp defter tutmanın ötesinde, mali müşavirler şirketlere finansal planlama, vergi optimizasyonu, teşvikler ve yasal mevzuat değişiklikleri konusunda danışmanlık yaparak önemli bir rehberlik rolü üstlenirler. Bu kadar önemli bir hizmetin bedeli olan mali müşavirlik ücretleri ise serbestçe belirlenmez. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’nin (TÜRMOB) görüşü alınarak her yıl Resmi Gazete’de yayımlanan “Asgari Ücret Tarifesi”, bir mali müşavirin sunacağı hizmetler için alabileceği en düşük yasal tutarı belirler. Bu tarife, hem meslek mensupları için bir taban fiyat güvencesi sağlar hem de hizmet alan işletmeler için bir referans noktası oluşturur.
Mali Müşavirlik Ücretlerini Belirleyen Faktörler Nelerdir?
Anlaşacağınız mali müşavirin size sunacağı aylık hizmet bedeli, asgari tarife temel alınarak aşağıdaki faktörlere göre şekillendirilir:
- İşletmenin Hukuki Yapısı: Şahıs işletmesi, Limited Şirket (Ltd. Şti.) ve Anonim Şirket (A.Ş.) gibi farklı hukuki yapıların yasal yükümlülükleri, beyanname türleri ve karmaşıklık seviyeleri farklıdır. Örneğin, bir Anonim Şirketin muhasebesi, bir şahıs işletmesine göre daha fazla emek gerektirir.
- Defter Tutma Usulü: İşletmenin cirosuna ve yapısına göre belirlenen defter tutma şekli ücreti doğrudan etkiler. İkinci sınıf tacirlerin tuttuğu “İşletme Defteri” daha basitken, birinci sınıf tacirlerin tuttuğu “Bilanço Esasına Göre Defter” çok daha detaylı ve karmaşıktır.
- İş Hacmi ve Belge Sayısı: Aylık kesilen fatura sayısı (gider ve gelir), banka hareketleri, pos işlemleri gibi operasyonel yoğunluk, muhasebeleştirilecek belge sayısını artırdığı için ücreti belirleyen en önemli faktörlerden biridir.
- Çalışan Sayısı: İşletmede çalışan personel sayısının artması, her ay düzenli olarak yapılması gereken maaş hesaplamaları, SGK bildirgeleri, işe giriş-çıkış işlemleri gibi bordrolama hizmetlerinin iş yükünü artırır ve bu da ücrete yansır.
- İşletmenin Faaliyet Gösterdiği Sektör: E-ticaret, üretim, inşaat veya ithalat-ihracat gibi bazı sektörler, stok takibi, maliyet muhasebesi, KDV iadesi gibi ek uzmanlık ve işlem gerektirdiği için hizmet bedelleri daha yüksek olabilir.
- Bulunulan Şehir: İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerdeki Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Odaları (SMMMO), ulusal asgari tarifenin üzerinde, kendi bölgelerindeki yaşam ve işletme maliyetlerini yansıtan “tavsiye niteliğinde” ücret tarifeleri yayımlayabilir. Bu nedenle büyükşehirlerdeki ücretler genellikle daha yüksektir.
İşletme Türüne Göre Asgari Defter Tutma ve Danışmanlık Ücretleri
Aşağıdaki tablo, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan resmi asgari ücret tarifesi temel alınarak hazırlanmıştır. Bu rakamlar, bir mali müşavirin talep edebileceği en düşük yasal tutarları göstermektedir ve KDV hariçtir. Özellikle büyükşehirlerde ve iş hacmi yüksek işletmelerde, anlaşılacak fiili ücretler bu asgari tutarların üzerinde olacaktır.
İşletme Türü / Hizmet | Açıklama / Detay | Asgari Aylık Ücret (TL – KDV Hariç) |
Şahıs İşletmesi – İşletme Defteri | 10 kişiye kadar çalışanı olan, 2. sınıf tacir. | 1.050 TL – 2.100 TL |
Şahıs İşletmesi – Bilanço Esası | 10 kişiye kadar çalışanı olan, 1. sınıf tacir. | 1.800 TL – 3.200 TL |
Serbest Meslek Erbabı | Avukat, doktor, mühendis gibi serbest meslek kazanç defteri tutanlar. | 1.050 TL – 1.900 TL |
Limited Şirket (Ltd. Şti.) | 10 kişiye kadar çalışanı olan. | 2.200 TL – 4.000 TL |
Limited Şirket (Ltd. Şti.) | 10-49 kişi arası çalışanı olan. | 3.800 TL – 5.500 TL |
Anonim Şirket (A.Ş.) | 10 kişiye kadar çalışanı olan. | 3.500 TL – 5.500 TL |
Anonim Şirket (A.Ş.) | 10-49 kişi arası çalışanı olan. | 5.000 TL – 7.500 TL |
Apartman / Site Yönetimi | İşletme projesine göre tutulan defterler için. | 1.500 TL – 3.000 TL |
Dernek ve Vakıflar | İktisadi işletmesi olmayan. | 1.200 TL – 2.500 TL |
Şirket Kuruluş İşlemleri (Tek Seferlik) | Şahıs, Ltd. veya A.Ş. kuruluşuna ilişkin danışmanlık ve muhasebe işlemleri. | 3.500 TL – 7.000 TL |
Bir mali müşavirle çalışmaya karar verdiğinizde, sunulan aylık hizmet bedelinin sadece standart defter tutma ve beyanname gönderme işlemlerini kapsadığını bilmek önemlidir. Şirket kuruluşu, adres değişikliği, sermaye artırımı, genel kurul yapılması veya bir vergi incelemesine danışmanlık gibi standart dışı, tek seferlik işler genellikle ek ücrete tabidir. Bu nedenle, bir mali müşavirle anlaşmadan önce mutlaka yazılı bir “Hizmet Sözleşmesi” yapmanız tavsiye edilir. Bu sözleşmede, aylık ücrete dahil olan hizmetlerin ve dahil olmayan ek hizmetlerin neler olduğunun net bir şekilde listelenmesi, iki taraf için de şeffaf ve sağlıklı bir iş ilişkisinin temelini oluşturacaktır. Unutmayın ki doğru mali müşavir, sadece bir gider kalemi değil, aynı zamanda işletmenizin finansal geleceğini güvence altına alan bir iş ortağıdır.